Σοβαρότατες ελλείψεις σε αίμα παρατηρούνται κάθε χρόνο στη χώρα μας, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Το πολύτιμο υλικό λιγοστεύει εξαιτίας της μείωσης της προσφοράς, λόγω και των διακοπών των Ελλήνων. Βέβαια η χώρα μας δεν φημίζεται και για τη μεγάλη εθελοντική προσφορά της σε αίμα ούτε το χειμώνα, με συνέπεια χιλιάδες άνθρωποι να κινδυνεύουν επειδή δεν μπορούν να βρουν την απαραίτητη φιάλη.
Ήδη, 62 χώρες του κόσμου βασίζονται πλήρως σε εθελοντές, ενώ το 50% των 107 εκατομμυρίων μονάδων συλλέγονται σε κράτη υψηλού εισοδήματος, στα οποία κατοικεί το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. «Η διάθεση του Αίματος όπως αναφέρεται από στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας είναι τα ακόλουθα, 55% του αίματος διατίθεται στις χώρες που έχουν υψηλό δείκτη ανάπτυξης, 44% στις χώρες που έχουν μέσο δείκτη ανάπτυξης και μόλις 1% στις χώρες με χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης», εξηγεί ο Χρήστος Πρωτόπαπας πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εθελοντών Αιμοδοτών Ελλάδος (ΠΟΣΕΑ) και συνεχίζει « Η Αλβανία έχει ένα 71,5%, η Βουλγαρία 64,7%, η Ρουμανία ένα 10%, προσφερόμενου Αίματος από Αιμοδότες αντικατάστασης ή φιλικού και συγγενικού περιβάλλοντος. Οι υπόλοιποι είναι Εθελοντές Αιμοδότες. Είμαστε δηλαδή μετά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Το 2013 για την χώρα μας τα στοιχεία που μας ανακοινώθηκαν από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας είναι πως το 55% περίπου για πρώτη φορά διατέθηκε από τους Εθελοντές Αιμοδότες και το υπόλοιπο 45% από αιμοδότες αντικατάστασης ή φιλικού και συγγενικού περιβάλλοντος και από τα σώματα ασφαλείας και το στρατό.»
Η Ελλάδα χρειάζεται 600 χιλιάδες μονάδες αίματος
Το αίμα που δίνουν οι εθελοντές, μέσα σε μόλις δέκα λεπτά, σώζει αλλά και βελτιώνει τις ζωές των ανθρώπων που το χρειάζονται. Η Ελλάδα χρειάζεται πάνω από 600 χιλιάδες μονάδες αίματος για να καλύψει τις ανάγκες της ,κάποιες εκτιμήσεις ανεβάζουν το νούμερο ακόμη και στις 650 χιλιάδες. «Η ανάγκη για αίμα υφίσταται καθ” όλη την διάρκεια του χρόνου, παρόλα αυτά κατά την θερινή περίοδο που οι περισσότεροι απομακρύνονται από τα αστικά κέντρα για τις καλοκαιρινές διακοπές τους αυξάνεται. Οι υπηρεσίες αιμοδοσίας όλης της χώρας προγραμματίζουν με τους συλλόγους εθελοντών αιμοδοτών της περιφέρειας εξωτερικές αιμοληψίες πιο τακτικά προκειμένου να καλύπτονται όλες αυτές οι ανάγκες», επισημαίνει ο Χρήστος Πρωτόπαπας.
Το καλοκαίρι, αλλά και τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, η ανάγκη για αίμα είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς οι ελλείψεις γίνονται πιο αισθητές, μια και αρκετοί εθελοντές αιμοδότες πηγαίνουν διακοπές.
Πάσχοντες από θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία), λευχαιμία, αιμορροφιλικοί, νεφροπαθείς, θύματα τροχαίων, όσοι υποβάλλονται σε επεμβάσεις είναι μεταξύ εκείνων που χρειάζονται αίμα αλλά και τα παράγωγά του. Μάλιστα όπως πολλοί ασθενείς καταγγέλλουν πολλές φορές αναγκάζονται να αναβάλλουν μεταγγίσεις λόγω των ελλείψεων. «Το καλοκαίρι οι ανάγκες σε αίμα αυξάνονται, κυρίως λόγω των περισσότερων ατυχημάτων στους δρόμους. Την περίοδο αυτή δεν γίνονται και πολλά χειρουργεία, άρα δεν συλλέγεται αίμα. Συνήθως, για ένα χειρουργείο, ο συγγενής του ασθενούς μπορεί να δώσει για παράδειγμα τέσσερις φιάλες αίμα, αλλά να χρησιμοποιηθεί τελικώς μόνο η μία και οι υπόλοιπες να μείνουν στην υπηρεσία αιμοδοσίας του νοσοκομείου Την ίδια στιγμή, ωστόσο, δεν προγραμματίζονται ομαδικές αιμοδοσίες από φορείς και συλλόγους εξαιτίας των διακοπών. Αυτό δημιουργεί προβλήματα σε όσους πάσχουν από μεσογειακή αναιμία, καθώς, ενώ χρειάζονται δύο φιάλες αίμα κάθε 10-15 μέρες, παίρνουν μόνο μία. Συνεπώς, μετά από 3-4 μέρες πρέπει να μεταβούν ξανά για μετάγγιση. Η αναβολή των μεταγγίσεων επιβαρύνει τον οργανισμό των πασχόντων και προκαλεί επιπλοκές”, δηλώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων Παιδιών και Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία Θεσσαλονίκης Βασίλης Δήμος.
Η κατάσταση σύμφωνα με τον Βασίλη Δήμου αναμένεται φέτος να είναι χειρότερη καθώς οι πάσχοντες έχουν να αντιμετωπίσουν και την έλλειψη προσωπικού. «Φοβόμαστε ότι η μεγάλη έλλειψη προσωπικού θα κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη. Το υπάρχον προσωπικό δεν μπορεί να κάνει εξορμήσεις για εθελοντικές αιμοδοσίες. Έως τώρα περιμέναμε να τελειώσουν τις καλοκαιρινές τους άδεις τώρα τι να περιμένουμε ;Το σύστημα των εθελοντικών οργανώσεων λειτουργεί σε καλό επίπεδο, αυτό που χρειάζεται είναι τα νοσοκομεία να στελεχωθούν με προσωπικό» εξηγεί ο κος Δήμου.
Έλλειψη σχεδιασμού
Σύμφωνα με τον Χρήστο Πρωτόπαπα στην χώρα μας δεν υπάρχει ένας Εθνικός Στρατηγικός σχεδιασμός ώστε να υλοποιούνται ενέργειες και δράσεις με στόχο την αυτάρκεια αίματος από εθελοντές μη αμειβόμενους αιμοδότες. «Πάγιο αίτημα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών καθώς και των συλλόγων μελών της είναι να σχεδιάσουμε από κοινού Υπουργείο Υγείας, Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και άλλοι Φορείς και να υλοποιήσουμε δράσεις σε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και με συγκεκριμένους στόχους. Ελπίζουμε ότι έφτασε η ώρα για κάτι τέτοιο και μετά από την ενημέρωση του Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού για την μείωση της παρεχόμενης βοήθειας σε αίμα κατά 2.500 μονάδες κάθε χρόνο για την επόμενη πενταετία, εμείς είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε τις ενέργειες αυτές που θα κάνουν την χώρα μας αυτάρκη αίματος», καταλήγει.
Της Φρόσως Βαρβάρα